La suba teksto estas sugesto nepre adaptebla al lokaj cirkonstancoj. Modifu, resumu, aŭ riĉigu ĝin laŭ via neceso, kaj sendu ĝin al la gazetaro de via regiono.

Adana'dan Mehmet Fatih Yüce

İstanbul'dan Hanife Asci Kadifeli

İstanbul'dan Murat Özdizdar

İstanbul'dan Vasil Kadifeli

Manisa'dan Utku Gürdal

Yukarıdaki arkadaşlarımız Temmuz ayında Slovakya’da dünyanın değişik ülkelerinden gelecek delegelerle sosyal adalet ve dil adaleti konularını tartışacaklar. Sözkonusu çalışma şu anki verilere göre 60 ülkeden 1.200 kişinin katılacağı (1) uluslararası kongrede yapılacak ve hiç kimsenin bu çalışmada tercümana ihtiyacı olmayacaktır.

Uluslararası 101. Esperanto Kongresi bu sene Slovakya’nın Nitra kentinde 23 ile 30 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşecek ve yukarıdaki arkadaşlarımız kongrede hazır bulunacaklardır.

Kongrenin teması

Her sene dünyanın farklı bir şehrinde gerçekleşen ve tamamen Esperanto dilinde yapılan dünya halklarının bu önemli kongresinin bu yılki teması : “Sosyal adalet – Dil adaleti” olacaktır ve arkadaşlarımız bu konuda dokuz gün boyunca yapılacak tartışmalara katılacaklardır.

Arkadaşlarımıza göre insanların karşılaştığı sosyal ve dilsel adaletsizliklere bu kadar yüksek sayıda delege ile birlikte, iletişim sıkıntısı olmaksızın, çok sayıdaki farklı öneriler ve acil çözüm gerektiren bu konu hakkında çözüm araştırması yapmak çok ilginç bir deneyim olacaktır.

Esperanto nedir?

129 yaşındaki uluslararası dil Esperanto, dünyanın 120’den fazla ülkesinde konuşulmakta ve halklar arası iletişimde kullanılmaktadır. Esperanto etnisite açısından tarafsız ve emperyalizm, politik ve ekonomik çıkarlar gibi şeylerden bağımsız bir dildir. Bunun dışında öğrenilmesindeki kolaylık ve dilbilgisi açısından düzenliliği hızlı bir eğitimden sonra yabancı dil öğrenme konusunda daha az becerikli kişilere bile dünya kapılarını açmaktadır.

Dünya dilleri yok oluyorlar

Unesco’ya göre dünyadaki 6.000 dilin yarısı bu yüzyılın sonuna kadar dünya yüzünden yok olacaktır (2).

Bu niçin bir problem oluşturmaktadır?

Bir kişinin anadiline yapılan saygısızlık durumunda oluşan sosyal adaletsizlik  dışında, bilinmesi gereken bir gerçek de biyolojik ve dil çeşitliliğinin birbirinden ayrılmaz, birlikte olan ve birbirlerine dayanan şeyler olduğudur. Dil çeşitliliğinin kaybı aynı zamanda yaşam için sürdürülebilir biyoçeşitlilik için gerekli olan geleneksel bilgilerin de kaybı demektir. (64. STK- konferansı son deklarasyonu, Bonn, 2011 (3); ve Terralingua (4))

“Bir dil öldüğünde büyük bir entellektüel zenginliği de kaybetmekteyiz, aynen Louvre müzesine düşen bir bomba gibi.” (Ken Hale, ABD dilbilimcisi)

Neden Esperanto muhtemel bir çözümdür?

Bugün gittikçe daha fazla ortaya çıktığı gibi, tarafsız dil Esperanto bir ya da iki dilin tekelci etkisine karşı ulusal kültürler için gerçek bir koruyucu araçtır.

Esperantistler hiç bir dilin yok olmasını istememektedirler, tam tersi tüm dillerin dünya üzerinde uzun yıllar var olmasını ve herkesin dil haklarına saygıyı ve dil adaletinin hüküm sürmesini arzu etmektedirler. Esperanto’nun arkasında devletler, ekonomik sistemler, emperyalist çabalar yoktur, ne de başka halkların yok olmasını, veya onların dillerinin yok olmasını, veya onların pazarlarını ele geçirmeye çalışan bir halk yoktur. Esperanto’nun ardında tüm kültürler ve tüm diller için adaleti ve halklar arasında barışı arzu eden iyi niyetli kişiler vardır.

Unesco bugüne kadar iki sonuç bildirgesi ile (1954 (5), 1985 (6)) Esperanto’yu tanımış, ve 2017 yılında L.L.Zamenhof’un, yani uluslararası dil Esperanto’nun yaratıcısının 100 ölüm yıldönümü kutlamasını uygun görmüştür. UEA yani Uluslararası Esperanto Birliği Unesco  ve Birleşmiş Milletler ile ilişki içierisindedir.

 Esperanto günü

Kongre katılımcıları ve tüm dünyada Esperanto konuşanlar 26 Temmuz gününde Esperanto gününü kutlamaktadırlar. Bu gün 129 yıl önce uluslararası dilin ilk kitabının yayınlandığı gündür. Bu yıldönümü Esperanto hareketinin çekirdek değerini belirtir: dünya çapında dil adaleti için çabaların tümünü (7).

Esperanto hakkında gerçekler

Esperanto yaşayan bir dildir, 212.000 den fazla kişi bu dili “Lernu” (8) web sayfasından, 422.000 kişi “Duolingo” (9) web sayfasından ve daha binlerce kişi dünya çapında organize edilen yüzlerce kurslarda öğrenmektedir.

Esperanto zengin kültürü olan bir dildir. Web ansiklopedisi Wikipedia’nın (10) Esperanto kısmında 229.000 makale mevcuttur ve Esperanto bu açıdan yüzbinden fazla makaleye sahip en önemli ikinci grup diller arasında bulunmaktadır. Avusturya Ulusal Kütüphanesinde (11) orijinal veya tercüme edilmiş 35.000 ‘den fazla Esperanto kitabı bulunmaktadır. İsviçrenin Chaud-de-Fonds şehir kütüphanesinde CDELI arşivinde (12) Esperanto kendisi ile veya dilbilimlerarası konuda Esperanto ile ilgili 30.000 kitap ve çeşitli dergiler bulunmaktadır. UEA yani Uluslarası Esperanto Birliği katalogunda yaklaşık 7.000 başlık altında kitaplar, diskler, videolar vs satılmaktadır. Bir çok radyo istasyonu (internet ve karasal yayınlarda) ve televizyon kanalları Esperanto dilinden yayın yapmaktadırlar (14). Gene Esperanto müziklerinden oluşan ve sürekli büyüyen bir müzik pazarı mevcuttur (15).

referanslar

http://www.gazetaro.org/2016/referencoj.htm

 tradukita kaj adaptita de Vasil Kadifeli